Nancy
Śladami Stanisława Leszczyńskiego, ojca królowej Francji, Marii Leszczyńskiej, wielkiego budowniczego Nancy.
Miasto wzmiankowane w 9 w.; od XII stulecia stolica księstwa Lotaryngii.
Stanisław Leszczyński urodził się w 1677 roku we Lwowie. Wygnany z Polski, osiadł w 1719 roku w Wissemburgu. Utrzymywał się z pensji przyznanej przez Filipa Orleańskiego. Los jego odmienił się, gdy dwór Francji postanowił ożenić słabowitego 15-letniego Ludwika XV z córką zdetronizowanego króla, Marią Leszczyńską. Ślub odbył się 25 września 1725 roku w Fontainebleau.
Stanisław Leszczyński uzyskuje statut teścia króla Francji, który zapewnia mu przywileje. W 1737 roku zostaje suwerenem księstwa Lotaryngii i Baru, przy czym ziemie te mają zostać włączone do Francji po jego śmierci. Przez 28 lat panowania podejmuje szereg prac architektonicznych, kulturalnych i społecznych zgodnych z duchem Oświecenia.
W 1750 roku założył bibliotekę publiczną i Société royale des Sciences et Belles-Lettres (obecnie Akademię Stanisława). Zbudował też szpitale, szkoły i udzielał pomocy finansowej najuboższym.
W 1751 roku zlecił architektowi Emmanuelowi Héré budowę placu, który miał połączyć Stare Miasto z Nowym Miastem. Cztery lata później nastąpiła inauguracja rokokowego arcydzieła architektonicznego. Plac Stanisława właczony jest na listę Światowego Dziedzictwa Ludzkości UNESCO.
Uwagę zwracają kraty ogrodzenia wykonane przez Jeana Lamoura czy fontanny Barthelemy'ego Guibala, jak równiż Łuk Héré w skrzydle północnym placu. Plac miał gloryfikować Ludwika XV i przygotować Lotaryńczyków do wejścia do Francji. Stąd też z trudem można dostrzec symbole Stanisława. Na frontonie ratusza widnieją jednak symbole Polski i Litwy.
Pod koniec XIX wieku miasto rozwinęło się dzięki napływowi uciekinierów z części Alzacji i Lotaryngii przyłączonych do rzeszy. W tym czasie Nancy stało się ważnym ośrodkiem artystycznym z tzw. szkołą z Nancy. Stowarzyszenie to, założone w 1901 r., miało na celu odrodzenie i rozwój sztuki użytkowej na prowincji. Nancy było, obok Paryża, głównym centrum Art Nouveau, francuskiej secesji, opartej na inspiracji tradycją sztuki rokokowej. Inne zabytki:
- Place de la Carrière
- Katedra Świętego Piotra i Pawła (1703-1742 r., J.Mansart). 13 kwietnia 1598 roku Henryk IV podpisał tutaj edykt z Nantes(!), który gwarantował równość katolikom i protestantom.
- Ratusz
- Pałac Książęcy
